Ένα πραγματικό μάθημα ιστορίας, λαογραφίας και πολιτισμού στεγασμένο σε ένα αληθινό οχυρό στο Λεωνίδιο Αρκαδίας – Πύργος Τσικαλιώτη
Είναι από τα #sos που πρέπει οπωσδήποτε να δεις στην επίσκεψή σου στην Τσακωνιά. Ένα διατηρητέο μνημείο που φεύγοντας έχεις αποκτήσει τόσες γνώσεις και εικόνες που δεν θα αποκτούσες όσες φωτογραφίες κι αν έβλεπες, όσα βιβλία κι αν διάβαζες.
Η εξαιρετική δουλειά που γίνεται σε τέτοιους χώρους αφορά κυρίως τη φιλοσοφία στο να σου διδάξει κάτι ο εκάστοτε χώρος. Δεν αρκεί να δεις μόνο μερικά πράγματα ή σκεύη ή τη διάταξη ενός πύργου στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Όλη η ουσία είναι να “εκμεταλλευτείς” τον ξεναγό και την κάθε επιγραφή ώστε να καταλάβεις τι ακριβώς βλέπεις και ποια η σημασία όσων αντικρίζεις.
Μην ξεχάσεις να νιώσεις την αύρα του με΄ρους και να αφεθείς να μεταφερθείς σε μια άλλη εποχή.
Ο Πύργος Τσικαλιώτη στο Λεωνίδιο _ ένα βαθύ μάθημα λαογραφίας και πολιτισμού
Μπαίνοντας λοιπόν στον Πύργο από τη χαμηλή πόρτα εισέρχεσαι σε μια αυλή που πραγματικά απεικονίζει την πραγματικότητα της ζωής των ανθρώπων μερικούς αιώνες πίσω. Ο χώρος λειτουργεί σε πλήρη αυτονομία και αυτάρκεια. Διαθέτει πηγάδι για νερό, φούρνους για μαγειρέματα και όλα τα εργαλεία που χρειαζόταν κάθε νοικοκύρης.
Ο χώρος εδώ είναι αθέατος από το δρόμο ή τα άλλα χαμηλά σπίτια αφού ο μαντρότοιχος που προστατεύει τον πύργο φτάνει τα 3,5 μέτρα ύψος. Ο μαντρότοιχος συμπληρώνεται από έναν ψηλότερο κυκλικό πυργίσκο αμυντικού χαρακτήρα.
Το βασικό οίκημα είναι διώροφο και σε σχήμα Γ. Στο ισόγειο βρίσκονται βοηθητικοί και αποθηκευτικοί χώροι. Μερικοί από αυτούς σήμερα λειτουργούν σαν χώροι ενημέρωσης ή έκθεσης για το κοινό. Η έξυπνη κατασκευή των χώρων όπως οι καπνοδόχοι από τα τζάκια που η μία ήταν μέσα στην άλλη δείχνουν την ευφυΐα των κατασκευαστών.
Το οίκημα κατασκευάστηκε το 1808 πάνω σε παλιότερο κτίσμα. Ο πύργος ανήκε στο τσάκωνα Κωνσταντίνο Τσικαλιώτη γόνο εύπορης οικογένειας. Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρίας, ένθερμος υποστηρικτής και μεγάλος χρηματοδότης του Αγώνα. Εκείνο που κράτησε τον πύργο όρθιο και σε τέτοια καλή κατάσταση για πάνω από δύο αιώνες είναι οι τοξωτές καμάρες του ισογείου με τα ενδιάμεσα χωρίσματα και οι γερές κατασκευές σε όλα τα τμήματα του κτίσματος.
Πύργος Τσικαλιώτη – αμυντικό οχυρό ή αρχοντικό πολυτελείας;
Σημείωσε εδώ πως ο πέτρινος πύργος Τσικαλιώτη στο Λεωνίδιο θεωρείται το πιο καλοδιατηρημένο προεπαναστατικό κτήριο σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Επιπλέον οι ιστορικοί και μελετητές έχουν υποδείξει το συγκεκριμένο οίκημα σαν το γνησιότερο ρυθμό του Μεσαιωνικού Μυστρά που διασώζεται σήμερα.
Εδώ βέβαια θα πρέπει να μας προβληματίσει αν αυτό το μνημείο θα έπρεπε να αποκαλείται πύργος λόγω του οχυρωματικού του χαρακτήρα ή αρχοντικό λόγω της χλιδής του. Κι αυτό δεν είναι καθόλου υπερβολή.
Σε αυτό το με΄ρος η πολυτέλεια και το γούστο του οικήματος φωνάζουν πως εκείνοι που το επιμελήθηκαν κατά την κατασκευή του ήταν εύποροι άνθρωποι με φίνο γούστο. Άνθρωποι πολυταξιδεμένοι που υιοθέτησαν όμορφα στοιχεία από τις επισκέψεις τους σε άλλα μέρη.
Έκπληξη αποτελεί ο οντάς στον πάνω όροφο με τα μεγάλα παράθυρα, τα παχιά χαλιά και το σκαλιστό, ζωγραφιστό ταβάνι. Ένας χώρος αναμφίβολα φερμένος από την Ανατολή. Τα ξυλόγλυπτα προστατευτικά κάγκελα, η χλιδή των βιτρό τζαμιών στα παράθυρα φέρνουν έναν αέρα πλούτου και ευμάρειας.
Όσο για τα “παράξενα” οικιακά είδη, τα μαγειρικά σκεύη, τα πιατικά και τα υφαντά στους χώρους του πύργου πρέπει να διαθέσεις χρόνο για να καταλάβεις την ακριβή χρησιμότητά τους στην καθημερινότητα του νοικοκυριού.
Από την άλλη, ο έξυπνος τρόπος κατασκευής των χώρων αυτών, η διάταξή τους και η προσεκτική μελέτη αλλά και πρόβλεψη για πιθανές επιδρομές εχθρών, καθιστούν αυτό το μέρος ένα απόρθητο οχυρό. Ακόμη και οι εξωτερικές πόρτες μοιάζουν με απαραβίαστες πύλες κάστρου.
Ιδιαίτερη προσοχή αξίζει το δωμάτιο του πρώτου ορόφου με την κρυψώνα για παιδιά και τα αντικείμενα πολύτιμης αξίας. Είναι τόσο άρτια δομημένος ο χώρος που ο πιθανός εισβολέας είναι σχεδόν αδύνατον να φτάσει στην κρυψώνα. Κινδυνεύει ακόμα και από τα απότομα σκαλοπάτια και ειδικά από το ένα και μοναδικό (προτελευταίο πριν το τέρμα) που λόγω της κατασκευής του θα τον στείλει τραυματισμένο πίσω στην αυλή. Επιπλέον υπάρχει χώρος να κρυφτεί ο ιδιοκτήτης του σπιτιού και να αντιμετωπίσει πισώπλατα τον εχθρό. Όσο για την κρυψώνα, είναι σχεδόν αδύνατον να την ανακαλύψει ο οποιοσδήποτε αν δε γνωρίζει ακριβώς που να ψάξει. Στην πραγματικότητα η κρύπτη καλύπτεται από ένα ξύλινο ντουλάπι τοίχου.
Αξιοσημείωτο είναι οι πολεμίστρες που υπάρχουν σε κάθε τοίχο του πύργου είτε αυτός είναι εσωτερικός είτε εξωτερικός. Επιπλέον η στοά διαφυγής λειτουργούσε σαν την έσχατη αλλά ασφαλή λύση να σωθούν οι ιδιοκτήτες του πύργου σε πιθανή επιδρομή.
Όπως καταλαβαίνεις, δεν πρόκειται για ένα απλό διατηρητέο μνημείο. Ο Πύργος Τσικαλιώτη είναι ένα δίδαγμα παράδοσης, ιστορίας και πολιτισμού.
Βάλε λοιπόν στην #travel λίστα σου αυτό το μέρος και οργάνωσε το επόμενο ταξίδι σου!
#With_TraVel_LoVe
karidostouflo
