Ο Κοσμάς Κυνουρίας δεν απλώς είναι ένα πανέμορφο, παραδοσιακό χωριό της ορεινής Αρκαδίας μέσα στο δάσος αλλά το πιο λαμπερό διαμάντι του Πάρνωνα!
- Συντονιζόμαστε σε instagram – facebook & pinterest και δε χάνουμε τίποτα νέο!
- Γνώρισε τα νότια της Ελλάδας μας ακολουθώντας το Lakonia Travel στο instagram και στο facebook!
Το ταξιδάκι μας σήμερα είναι ορεινό. Ορεινό και μαγεμένο! Γιατί στην Ελλάδα δεν έχουμε να καμαρώνουμε μόνο για τις όμορφες παραλίες μας και για τα καλοκαίρια μας. Αυτή η ευλογημένη χώρα έχει να επιδείξει κι έναν σπάνιο ορεινό πλούτο που ευτυχώς τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται ολοένα και περισσότερο.
Πριν ξεκινήσω αυτό το ταξιδιωτικό άρθρο θέλω να σου πω πως αγαπώ ιδιαίτερα αυτό το χωριό για ένα σωρό λόγους. Βλέπεις πιστεύω ακράδαντα πως εκείνα τα μέρη που επισκεφτήκαμε σαν παιδιά, εκεί που παίξαμε, εκεί που σκίσαμε τα γόνατά μας, εκεί που αποκοιμηθήκαμε χορτάτα από παιχνίδι και χαρά, εκεί γυρνάει ο νους κι εκεί ε΄χει ακουμπήσει το υποσυνείδητό μας τις πιο βαθιές μας και αγνές αναμνήσεις. Γι αυτό και για έναν ακατανόητο λόγο αγαπάμε βαθιά κι απόλυτα κάποια μέρη. Όχι απαραίτητα για την ομορφιά τους αλλά για όλα εκείνα που μας ενώνουν με εκείνους τους τόπους τα οποία γνωρίζουμε μόνο (και μόνο!) εμείς.
Πάμε τώρα να σου μιλήσω γι αυτή την υπέροχη γωνιά της Πελοποννήσου;
Κοσμάς ορεινής Αρκαδίας – το διαμάντι του Πάρνωνα
Ο Κοσμάς Κυνουρίας είναι αμφιθεατρικά χτισμένος στα 1150 μ. υψόμετρο μέσα σε μια καταπράσινη περιοχή από έλατα, βελανιδιές, καστανιές και καρυδιές. Το χωριό αποκαλύπτεται μετά από μια στροφή (ερχόμενος από Λακωνία) και πραγματικά αποτελεί έκπληξη. Η πλατεία με τα τεράστια πλατάνια, τα σχεδόν πανομοιότυπα σπίτια, τα τρεχούμενα νερά, οι πωλητές με τα τοπικά προϊόντα. Πόσο πιο (ορεινή) Ελλάδα πια;
Περνώντας δίπλα από τον πλάτανο στην πλατεία και μυρίζοντας το τσάι, τη ρίγανη και τα υπόλοιπα καλούδια νιώθεις πως όλα αυτά δε θες να εκσυγχρονιστούν ποτέ. Δε θες το μέλι από το κοφίνι να μπει στο ράφι ενός καταστήματος ούτε το τσάι δεμένο με το σπάγκο να μπει σε αποστειρωμένο σακουλάκι. Τα θες να μείνουν όλα έτσι αγνά και απλά. Ακριβώς έτσι όπως ήταν όταν ήμασταν παιδιά.
Εδώ να σου πω πριν από χρόνια στις στέγες των σπιτιών του Κοσμά δεν υπήρχαν τα κόκκινα κλασσικά κεραμίδια αλλά μεγάλες γκρι πλάκες. Δεν ξέρω γιατί οι Κοσμίτες είχαν επιλέξει αυτές τις πλάκες αντί κεραμιδιών αλλά εκείνη η ομοιογένεια ήταν ένα χαρακτηριστικό στοιχείο του χωριού. Επίσης δεν ξέρω για ποιο λόγο αφαιρέθηκαν οι πλάκες και τη θέση τους πήραν τα κεραμίδια.
Το χωριό Κοσμάς έχει πάρει το όνομά του από τον Κοσμά τον έναν από τους δυο Αγίους Αναργύρους! Ο άλλος άγιος είναι ο Δαμιανός αλλά πάντα γιορτάζονται μαζί. Οι άγιοι Ανάργυροι είναι η εκκλησία του χωριού.
Η ιστορία του Κοσμά
Στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το χωριό, ήταν χτισμένη η αρχαία πόλη Σελινούς κάτι που το γνωρίζουμε (φυσικά) από τον Περιηγητή Παυσανία. Τελικά το έργο του Παυσανία είναι ένας μεγάλος θησαυρός γνώσης και κατανόησης της Αρχαίας Ελλάδας. Στο σημερινό Κοσμά ήταν χτισμένος και ένας ναός αφιερωμένος στο Μαλεάτη Απόλλωνα. Το 1871 και το 1949 βρέθηκαν στην ευρύτερη περιοχή δυο αγαλματίδια τα οποία χρονολογούνται από τον 6ο π.Χ. αιώνα (Αρχαϊκή Εποχή).
Η περιοχή εγκαταλείφθηκε λόγω φυσικών καταστροφών, επιδημιών και επιθέσεων πειρατών πολλές φορές στο μακρύ παρελθόν αλλά πάντα έπαιρνε ζωή ξανά.
Στην Επανάσταση του 1821 ο Κοσμάς δεν έμεινες αμέτοχος όπως και στον πόλεμο με τους Γερμανούς. Μόνο που το 1943 καταστράφηκε ολοσχερώς αφού οι Γερμανοί το έκαψαν απ’ άκρη σ’ άκρη. Από τα 505 σπίτια κάηκαν τα 498. Στα χρόνια του εμφύλιου πόλεμου ο Κοσμάς εγκαταλείφθηκε αφού λεηλατήθηκε.
Ένα άλλο αξιοσημείωτο κι εντυπωσιακό παράλληλα γεγονός είναι ο δρόμος των 100 ημερών. Όπως είναι λογικό μετά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο δεν υπήρχε επαρκές οδικό δίκτυο στην Ελλάδα. Αυτό συνέβαινε και με τον Κοσμά. Οι άνθρωποι όμως του χωριού αποφάσισαν να φτιάξουν ένα δρόμο που θα ενώνει το χωριό τους με το γειτονικό Γεράκι.
Ξεκίνησαν το εγχείρημά τους το Μάρτιο του 1951. Δούλεψαν όλοι οι κάτοικοι μαζί, με σκοπό να πετύχουν το ακατόρθωτο. Σε ακριβώς 100 μέρες πέρασε το πρώτο αυτοκίνητο κατευθυνόμενο στον Κοσμά. Το ημερολόγιο έγραφε 1η Ιουλίου 1951 ημέρα της γιορτής των πολιούχων του Κοσμά Αγίων Αναργύρων. Έτσι ο δρόμος ονομάστηκε “Δρόμος των 100 ημερών”.
Οι Γιωργατζάδες ήταν χτενάδων και κατασκεύαζαν τα χτένια του αργαλειού από καλάμι. Ήταν οι πρώτοι που εξάσκησαν αυτό το επάγγελμα στην Ελλάδα ιδρύοντας μάλιστα και συντεχνία. Οι Γιωργατζάδες είχαν μέχρι και
δική τους διάλεκτο.
Κοσμάς ορεινής Αρκαδίας – δραστηριότητες και αξιοθέατα
Μια βόλτα στα στενά σοκάκια του χωριού είναι απαραίτητη γιατί όπως έχουμε πει πολλάκις, όταν επισκέπτεσαι έναν τόπο πρέπει να τον περπατάς. Κυριολεκτικά και μεταφορικά. Διαφορετικά φεύγοντας από ‘κει δε θα πάρεις τίποτε μαζί σου.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το Λαογραφικό Μουσείο που στεγάζεται στο παλιό δημοτικό σχολείο κι εκθέτονται παλιά εργαλεία χτενάδων, υφαντά και κεντητά, ξυλόγλυπτα και κεραμικά.
Στον Κοσμά επίσης λειτουργεί και μια αξιόλογη δανειστική βιβλιοθήκη.
Η περιοχή τριγύρω είναι όνειρο το φθινόπωρο. Τα φύλλα από τις καστανιές και τα πλατάνια χρυσαφίζουν και δημιουργούν ένα απίθανο τοπίο. Ιδιαίτερη γοητεία έχει το καστανόδασος που εκτείνεται γύρω από το χωριό.
Μη φύγεις από τον Κοσμά αν δε δοκιμάσεις γαλακτομπούρεκο!!
Ορεινοί προορισμοί της Αρκαδίας
Η Αρκαδία φημίζεται για τα ορεινά χωριά της και φυσικά αν την επισκεφτείς δεν πρέπει ποτέ να παραλείψεις:
- Εκδρομή στη μαγευτική Δημητσάνα Αρκαδίας
- Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης – Δημητσάνα
- Εκδρομή στο χιονοδρομικό κέντρο Μαινάλου με τα παιδιά
Μέχρι τον επόμενο προορισμό θέλω να περνάς σούπερ τέλεια!
Ελένη
