Μυστράς: ο θρύλος που δεν ξεθώριασε ποτέ

Το παλάτι των Δεσποτών, οι οικίες των Κατακουζηνών, οι βυζαντινές εκκλησίες αυτός είναι ο Μυστράς, ο θρύλος που δεν ξεθώριασε ποτέ.

• Συντονιζόμαστε σε instagram – facebook  & pinterest και δε χάνουμε τίποτα νέο!
• Γνώρισε τα νότια της Ελλάδας μας ακολουθώντας το Lakonia Travel στο instagramκαι στο facebook!

Με μεγάλη μου τιμή και χαρά σήμερα σε παίρνω από το χέρι και σε ξεναγώ στο σπουδαιότερο σωζόμενο βυζαντινό μνημείο της Ελλάδας, το Μυστρά. Γιατί βυζαντινά μνημεία μπορεί να υπάρχουν πολλά στην Ελλάδα, αλλά μόνο το Μυστρά βαραίνει τόσο η ιστορία, οι άνθρωποι που έζησαν εκεί κι ένα θρύλος που δεν ξεθωριάσει ποτέ.

Ο Μυστράς είναι ένα μεγάλο κάστρο και χτισμένο σε πλαγιά. Για να το γυρίσει κανείς όλο θέλει να ξεκινήσει οργανωμένα και με σχέδιο. Πράγμα εύκολο αρκεί αυτός ο κάποιος να έχει όρεξη και χρόνο στη διάθεσή του.

Αφού λοιπόν έχουμε ξεκαθαρίσει πως ναι, θέλουμε να γυρίσουμε την καστροπολιτεία απ’ άκρη σ’ άκρη, παίρνουμε νερό στο σακίδιο μας, φωτογραφική μηχανή (φορτισμένη ε!) και ξεκινάμε.

Για να γνωρίσουμε την καστροπολιτεία του Μυστρά έχουμε δυο εναλλακτικές. Η μία είναι να περπατήσουμε όλο το κάστρο σε μία φορά κάνοντας έναν κύκλο μέσα στα τείχη και περνώντας από όλα τα σημαντικά μνημεία. Η άλλη είναι να “σπάσουμε” την επίσκεψη στα δύο. Όταν λέω να το “σπάσουμε” στα δύο εννοώ να ξεναγηθούμε πρώτα στο κάτω μέρος του κάστρου μπαίνοντας από την κύρια πύλη. Όταν τελειώσουμε με αυτό το τμήμα, παίρνουμε το αυτοκίνητό μας και ανεβαίνουμε στην πάνω πύλη του κάστρου όπου και συνεχίζουμε την εξερεύνησή μας.

Δες πως θα ξεναγηθείς στο κάστρο του Μυστρά χρησιμοποιώντας και τις δυο πύλες πατώντας εδώ.

Περιπλάνηση σε Μυστράς: ο θρύλος που δεν ξεθώριασε ποτέ

Εγώ σήμερα θα σου πω πως θα περιπλανηθείς σε αυτό το σπουδαίο μνημείο χωρίς να πάρεις καθόλου το αυτοκίνητο.

Ξεκινάμε λοιπόν από την κύρια πύλη του κάστρου ή αλλιώς την κάτω πύλη. Μπαίνοντας λοιπόν προχωράμε αριστερά, περνάμε την πλατεία με τον τεράστιο πλάτανο και τη βρύση και συνεχίζουμε περπατώντας στο μονοπάτι. Περπατάμε δίπλα από τα τείχη και περνάμε διάφορα κτίρια τα οποία αποτελούσαν τις οικίες των βυζαντινών. Στο νοτιοανατολικό άκρο του οικισμού, στο τέλος του μονοπατιού φτάνουμε στον προαύλιο χώρο της Περίβλεπτου που είναι και ο πρώτος σταθμός μας.

Περίβλεπτος

Η Περίβλεπτος χτίστηκε στον 14ο αιώνα και μοιάζει σαν κάποιος να τη σφήνωσε στο βράχο. Αυτή ακριβώς όμως η ιδιομορφία της εκκλησίας είναι που την καθιστά μοναδική! Όλη η εκκλησία μέσα είναι ζωγραφισμένη με εξαιρετικές τοιχογραφίες της Βυζαντινής Τέχνης. Σημείωσε πως ο ναός φέρει σε αρκετά σημεία οικόσημα που αξίζει να σταθεί πάνω τους το βλέμμα.

Φεύγοντας από την Περίβλεπτο και ανηφορίζοντας προς το μοναστήρι της Παντάνασσας περνάμε από το αρχοντικό του Φραγκόπουλου που πραγματικά εντυπωσιάζει.

Μονή Παντάνασσας

Συνεχίζουμε το ανηφορικό μονοπάτι και φτάνουμε στη Μονή της Παντάνασσας από την πίσω πλευρά. Μπαίνουμε στο μοναστήρι κι εκεί συναντάμε τις καλόγριες της Μονής. Η εκκλησία είναι ανοιχτή και επιβάλλεται να μπούμε μέσα για ένα κερί. Οι σπάνιες τοιχογραφίες και η εκπληκτική θέα από το μπαλκόνι του ναού σίγουρα καθηλώνουν τον επισκέπτη.

Η Μονή της Παντάνασσας είναι το τελευταίο μεγάλο βυζαντινό έργο που χτίστηκε στο Μυστρά. Είναι επίσης το μοναδικό μέρος της καστροπολιτείας που κατοικείται μέχρι και σήμερα.

Αφού ξεκουραστούμε συνεχίζουμε για τα παλάτια. Κάπου εδώ μπορεί να συναντήσουμε και το γάιδαρο του κάστρου! Νομίζω αποτελεί την πιο χαρακτηριστική φυσιογνωμία του κάστρου.

Τα παλάτια των Δεσποτών

Τα παλάτια είναι ένα από τα σημεία του κάστρου που γίνεται μια προσπάθεια αναστήλωσής τους ώστε να είναι επισκέψιμα. Βέβαια στην Ελλάδα τέτοιες διαδικασίες αργούν πολύ. Φαντάσου πως τα παλάτια του Μυστρά αναστηλώνονται εδώ και μια εικοσαετία.
Κι άντε τώρα αυτό να το εξηγήσεις σε τουρίστα ο οποίος είχε έρθει πριν από είκοσι χρόνια στο Μυστρά κι είχε πετύχει τα παλάτια να αναστηλώνονται. Επιστρέφει λοιπόν φέτος και περιμένει να τα δει επισκέψιμα. Τι του λες τώρα; ότι κι αν του πεις θα είναι λίγο και δεν πρόκειται να καταλάβει!

Παρόλα αυτά, ελπίζουμε πως σύντομα θα μπορούμε να επισκεφτούμε τα παλάτια των Δεσποτών.

Η Αγία Σοφία

Αφήνουμε λοιπόν πίσω μας τα παλάτια και ανηφορίζουμε για την Άνω Χώρα. Περνάμε από την αγία Σοφία και εννοείται κάνουμε στάση. Στο δρόμο μας συναντούμε κι άλλες εκκλησίες που αξίζει να σταθούμε.
Η Αγία σοφία ιδρύθηκε το 1365 και μέχρι σήμερα διακρίνονται πάνω στα επίκρανα των κιόνων το μονόγραμμα του κτήτορά της Μανουήλ Καντακουζηνού.

Η κορυφή του κάστρου

Ύστερα παίρνουμε το δρόμο για την Πάνω Πύλη. Περνάμε την πύλη της Μονεμβασιάς η οποία διευκόλυνε την πρόσβαση από την Κάτω Χώρα στην Άνω Χώρα. Με λίγη προσπάθεια (είμαστε ήδη κουρασμένοι) φτάνουμε στην Ακρόπολη του κάστρου. Εδώ η θέα είναι απίστευτη. Είναι λες και βρίσκεσαι σε ένα πελώριο μπαλκόνι στη κόψη κάποιου απότομου βράχου. Λες και δεν υπάρχει τίποτε άλλο πέρα από την κοιλάδα κάτω από τα μάτια σου. Όταν όμως κοιτάξεις πίσω σου θα δεις τον Ταΰγετο να ορθώνεται επιβλητικός και άγριος.

Αφού χορτάσουμε τη θέα (σιγά μη χορταίνεται αυτή εικόνα, αλλά λέμε τώρα…) κατηφορίζουμε πάλι προς τα κάτω.

Μη νομίζεις πως θα επιστρέψουμε ακριβώς από τον ίδιο δρόμο όμως. Είπαμε θα προσπαθήσουμε να περάσουμε από τα περισσότερα σημεία του κάστρου σε μια μόνο βόλτα.

Άρα αρχίζουμε να κατεβαίνουμε και μέχρι τα παλάτια ακολουθούμε τον ίδιο δρόμο όπως ανεβήκαμε. Στα παλάτια όμως δεν πάμε πάλι προς τη Μονή της Παντάνασσας αλλά ακολουθούμε τις ταμπέλες προς Μητρόπολη. Κάποια στιγμή το καλντερίμι χωρίζεται και εμείς πάμε προς Οδηγήτρια και Αγίους Θοδώρους.

Μονή Βροντοχίου: άγιοι Θεόδωροι – Οδηγήτρια (Αφεντικό)

Οι άγιοι Θεόδωροι και η Παναγία η Οδηγήτρια αποτελούσαν μέρος του μοναστηριακού συγκροτήματος του Βροντοχίου το οποίο ήταν πνευματικό κέντρο του Μυστρά και χώρος ταφής των δεσποτών.

Πρώτα συναντάμε την εκκλησία των αγίων Θεοδώρων η οποία αποτελεί από τα πιο σημαντικά σωζόμενα μνημεία της καστροπολιτείας. Ιδρύθηκε το 1296 από δύο μοναχούς και βρίσκεται στη βορειοανατολική γειτονιά του κάστρου. Είναι η μεγαλύτερη αλλά και η αρχαιότερη εκκλησία του Μυστρά.

Ακριβώς δίπλα από τους αγίους Θεοδώρους βρίσκεται η Οδηγήτρια ή αλλιώς Αφεντικό. Η εκκλησία φαίνεται εκπληκτικά αν τη δεις από το δρόμο ανεβαίνοντας με το αυτοκίνητο από την Κάτω στην Πάνω Πύλη (ή το αντίστροφο).

Χτίστηκε το 1310 και είναι εμφανές ότι έγινε μια προσπάθεια από την ιδρυτή να μιμηθεί τις μεγάλες εκκλησίες της Κωνσταντινούπολης. Οι αρχαιολόγοι υποστηρίζουν πως ο ιδρυτής τα κατάφερε περίφημα τόσο στην εξωτερική εμφάνιση του ναού όσο και στις τοιχογραφίες.

Σε όλες τις εκκλησίες του Μυστρά υπάρχουν εντυπωσιακές αγιογραφίες. Ακόμη κι αν οι ναοί είναι σχεδόν κατεστραμμένοι σήμερα, οι αγιογραφίες στους τοίχους αποπνέουν μια μοναδική αίσθηση τέχνης και πολιτισμού.

Μητρόπολη – άγιος Δημήτριος

Από δω συνεχίζουμε πλέον προς την έξοδο του κάστρου αφού πρώτα κάνουμε μια στάση στην Ευαγγελίστρια και οπωσδήποτε στον άγιο Δημήτριο που αποτελεί τη Μητρόπολη της καστροπολιτείας.
*Εδώ στέφθηκε αυτοκράτοράς ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος – ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου.

Από τη Μητρόπολη του Μυστρά όμως κανείς δε βγαίνει ψυχικά αλώβητος. Ο ναός αποπνέει μια σπάνια αύρα ηρεμίας και βάρους. Δεν ξέρω αν φταίει η ιστορία που βαραίνει αυτό το ναό, δεν ξέρω αν φταίει το ιδιαίτερο βυζαντινό εσωτερικό του ναού, ο ανάγλυφος δικέφαλος αετός των Παλαιολόγων κάτω από τον τρούλο ή απλώς η μυρωδιά από τα κεριά και τα λιβάνια. Όμως πουθενά δεν έχω νιώσει έτσι παρά μόνο στη Μητρόπολη του Μυστρά. Και το λέω εγώ που δεν είμαι άνθρωπος των θρησκειών.

Σε αυτό το σημείο λειτουργεί κι ένα μικρό μουσείο το οποίο υπό κανονικές συνθήκες είναι ανοιχτό στον επισκέπτη. Εκεί θα δεις κεραμικά νομίσματα, υφάσματα και βιβλία από το Βυζάντιο. Το έκθεμα όμως που κλέβει την παράσταση είναι ένα μεταξωτό γυναικείο φόρεμα και η πλεξούδα μαλλιών που βρέθηκαν σε τάφο στην Αγιά Σοφία στην Κωνσταντινούπολη.

Μην αφήνεις την ιστορία του τόπου σου ανεκμετάλλευτη

Όπως καταλαβαίνεις ο Μυστράς είναι ο θρύλος που δεν ξεθώριασε στο πέρασμα των χρόνων. Αξίζει να τον περπατήσεις, να τον γνωρίσεις, να διαβάσεις γι αυτόν και να νιώσεις κάτι από την αίγλη που έμεινε αναλλοίωτη στους αιώνες!

Γενικά ρε παιδί μου, μην αφήνεις την ιστορία αυτού του τόπου ανεκμετάλλευτη. Πήγαινε σε ένα μέρος, πέρνα καλά, διασκέδασε αλλά μάθε και κάτι για την ιστορία εκείνου του τόπου. Πήγαινε σε έναν αρχαιολογικό χώρο, επισκέψου ένα μουσείο, στάσου σε μια επιγραφή και μάθε για ετούτο τον τόπο. Η Ελλάδα έχει τεράστια ιστορία που αποκλείεται να τη μάθουμε κάποτε όλη, αλλά ας προσπαθήσουμε να μάθουμε κάτι. Είναι δικαίωμα αλλά και υποχρέωση όλων των Ελλήνων!

Πίστεψέ μας θα γίνεις καλύτερος και πιο σοφός άνθρωπος αν απαλλαχτείς από τη σκέψη πως όλα ετούτα είναι άχρηστες πέτρες. Δεν είναι πέτρες ούτε κατσάβραχα που θα παιδευτείς να τα περπατήσεις. Όλα τούτα είναι η ιστορία της Ελλάδας. Είσαι εσύ, είμαι εγώ, είναι τα παιδιά μας.
Σκέψου τον επόμενη φορά που θα αποκαλέσεις πέτρες κάποιο μνημείο.

Αν σου άρεσε το άρθρο μου, θα χαρώ να το μοιραστείς με τους φίλους σου!
Ελένη