Η Παντάνασσα είναι το τελευταίο μοναστήρι που κτίστηκε στο Μυστρά και το μοναδικό κατοικήσιμο κτήριο της καστροπολιτείας σήμερα.
Πριν λοιπόν σου πω για τα πρακτικά αυτής της επίσκεψης, έλα να μάθουμε λίγο από την ιστορία αυτού του μέρους. Να θυμάσαι πως όσα ιστορικά στοιχεία εισπράττουμε από κάθε μέρος που επισκεπτόμαστε, γίνονται ένα μικρό λιθαράκι στην πελώρια και σπουδαία ιστορία του τόπου μας. Είναι και τα ταξίδια ένας υπέροχος τρόπος για να συνθέσουμε αυτό το μοναδικό παζλ της ελληνικής μεγαλοπρέπειας.
Ο Ιωάννης Φραγκόπουλος ήταν γόνος γνωστής οικογενείας και αποτελούσε εξέχουσα πολιτική και στρατιωτική προσωπικότητα στο δεσποτάτο του Μορέως. Το αξίωμά του φαντάσου πως αναλογούσε σε αυτό του σημερινού πρωθυπουργού. Ο Φραγκόπουλος λοιπόν ίδρυσε τη Μονή της Παντάνασσας η οποία εγκαινιάσθηκε επίσημα το 1428. Ήταν η τελευταία εκκλησία που οικοδομήθηκε στην καστροπολιτεία του Μυστρά.
Η Μονή κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας εξακολουθούσε και λειτουργούσε αφού η εκκλησία δεν μετατράπηκε ποτέ σε τζαμί. Θεωρείται όπως είναι το κτήριο με τις περισσότερες επιρροές από τη Δύση σε σχέση με τα υπόλοιπα κτίσματα του Μυστρά.
Ο τύπος της εκκλησίας είναι και ο πιο συνηθισμένος στο κάστρο. Συνδυάζει την τρίκλιτη βασιλική στο ισόγειο και τον σταυροειδή εγγεγραμμένο πεντάτρουλο στον όροφο. Εδώ σημείωσε πως σήμερα σώζεται μόνο μία ανοιχτή στοά, εκ των δύο που ήταν αρχικά. Η Μονή της Παντάνασσας και οι Άγιοι Θεόδωροι θεωρούνται από τα σπουδαιότερα βυζαντινά μνημεία του Μυστρά.
Η Μονή είναι χτισμένη κάτω από τα τείχη της Πάνω Πόλης και είναι ίσως το μοναδικό κτήριο του κάστρου που είναι ορατό από όλες σχεδόν τις γωνιές του. Ξεχωρίζει για την αρχιτεκτονική του γιατί εκτός από την εκκλησία διατηρούνται σε άριστη κατάσταση και τα κελιά καθώς και οι βοηθητικοί χώροι του μοναστηριού.
Μεγάλη εντύπωση προκαλεί η εξωτερική πέτρινη πρόσοψη της Μονής που παραπέμπει σε ένα πιο δυτικό αρχιτεκτονικό στυλ που όμως καθόλου δε χαλάει τη συνολική εικόνα.
Παντάνασσα το κατοικήσιμο μοναστήρι της καστροπολιτείας του Μυστρά
Είναι πράγματι παράξενο να έχει εγκαταλειφθεί (μετά από κρατική εντολή) ολόκληρη καστροπολιτεία και μέσα σε όλη αυτή την ερημιά να συναντάς ένα κατοικήσιμο μέρος. Μια πραγματική όαση! Εκεί που περπατάς ανάμεσα σε χαλάσματα (πόσο λυπηρό αλήθεια για το πιο σημαντικό σωζόμενο βυζαντινό μνημείο της Ελλάδας…), βρίσκεσαι σε μια εξώπορτα γεμάτη λουλούδια και καλοσύνη.
Όντας λοιπόν το μοναδικό κατοικήσιμο μέρος ολόκληρου το κάστρου είναι εμφανή η διαφορά από όλα τα υπόλοιπα κτήρια και τις εκκλησίες ακόμη κι από τα αυτοκρατορικά παλάτια τα οποία αναστηλώνονται τα τελευταία 40 (μη γελάς καθόλου) χρόνια.
Ο χώρος είναι πάντα καθαρός, γεμάτος λουλούδια (ανάλογα την εποχή διαφορετικά) και κλήματα. Μην ξεχνάμε και το γάιδαρο που συνήθως είναι δεμένος έξω από το μοναστήρι. Η εκκλησία είναι ανοιχτή τις ώρες λειτουργίας του αρχαιολογικού χώρου και φυλασσόμενη.
Οι μοναχές είναι πάντα πρόθυμες να μιλήσουν με τους επισκέπτες και να δώσουν πληροφορίες ή να κεράσουν κάτι από το κελί τους. Ειδικά με τα παιδιά, βγάζουν όλη την αγάπη και την καλοσύνη τους. Να θυμάσαι πως η θέα από το μπαλκόνι της εκκλησίας προς όλη την κοιλάδα του Ευρώτα, είναι μοναδική!
Φαντάσου πως θα ήταν ο Μυστράς αν κατοικούνταν ακόμη
Κλείνοντας θέλω να σκεφτείς το εξής: καλύτερα, θέλω να κλείσεις τα μάτια και να φανταστείς πως θα ήταν αυτή η πολιτεία σήμερα, αν οι κάτοικοί της δεν είχαν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να μετοικίσουν στο νέο Μυστρά.
Η ξακουστή καστροπολιτεία του Βυζαντίου, θα έμοιαζε με την ρομαντική Μονεμβασιά! Γεμάτη ζωή, ανθρώπους, ήχους και μυρωδιές. Ξέρεις… τα κτήρια δεν τα διατηρούν οι δημόσιες αρχές και οι υπηρεσίες όσο κι αν θέλουν ή αν προσπαθούν. Είναι άψυχες οι υπηρεσίες παρά το φιλότιμο των υπαλλήλων τους.
Τα κτήρια, αποκτούν ψυχή όταν τα περιποιούνται οι άνθρωποι τους διότι μόνο αυτοί μπορούν και δίνουν ζωή στις πέτρες και τους τοίχους. Κι ακόμη αν θες, οι μυρωδιές, οι ήχοι της καθημερινότητας και τα χρώματα.
Ειδάλλως, όλα ετούτα τα σπουδαία κτίσματα καταρρέουν και χάνονται στην αιωνιότητα. Και ας μη γελιόμαστε. Δεν πρόκειται μόνο για ενοχλητικές πέτρες και σωρούς από χαλάσματα. Αλλά για κομμάτια της σπουδαίας ιστορίας μας.
#Traveldrops_by
karidostouflo
