Μενελάειον Σπάρτης – το Ιερό της Ελένης & του Μενέλαου

Ο αρχαιολογικός χώρος Μενελάειον Σπάρτης με την εξαιρετική θέα, αφορά το Ιερό του Βασιλιά Μενέλαου και της συζύγου του Ελένης.

Οι αρχαιολογικοί χώροι στη Σπάρτη είναι απελπιστικά λίγοι σε σχέση με τη λαμπρότητα και τη σπουδαιότητα της πόλης κατά την αρχαιότητα. Οι επισκέψιμοι χώροι, είναι ακόμα λιγότεροι. Οι περισσότεροι από αυτούς αφημένοι στη μοίρα τους, παρατημένοι (παραπεταμένοι καλύτερα) και αφύλακτοι. Για να τους βρεις χρειάζεσαι χάρτη, πυξίδα μη σου πω και ιχνηλάτη… πολλές φορές δεν υπάρχουν καν ενημερωτικές πινακίδες για το τι βλέπεις. Φτάνεις κάπου, μετά κόπων και βασάνων, λες “ωραία το βρήκαμε!” αλλά δεν ξέρεις τι βρήκες τελικά γιατί δεν υπάρχει ούτε μισή πινακίδα να γράφει μία λέξη.
Έτσι είναι όμως τα πράγματα στην Ελλάδα. Η λαμπρή ιστορία αυτής της χώρας δε φαίνεται να βαραίνει τους υπεύθυνους οπότε και δε νοιάζεται κανείς.

ΟΜΩΣ! Όμως υπάρχουμε κι εμείς που θέλουμε να μάθουμε κάτι παραπάνω, που κάθε πέτρα μας φαίνεται να έχει μια σπουδαιότητα και κάθε αγγείο ή επιγραφή έχει κάτι να μας διηγηθεί.

Αυτή η λαχτάρα μας λοιπόν, μας “αναγκάζει” να μην καθόμαστε ποτέ φρόνιμοι. Η ίδια λαχτάρα μας οδήγησε στο Ιερό της Ελένης & του Μενέλαου.

Μενελάειον Σπάρτης – το Ιερό της Ελένης & του Μενέλαου

Κατά την αρχαιότητα υπήρχε η τάση της ηρωολατρείας. Μέσα από αυτού του είδους τη λατρεία, οι αρχαίοι προσπαθούσαν να επιλύσουν τις κρίσεις που προέκυπταν ύστερα από κάποιο άδικο ή βίαιο θάνατο. Συνήθως στις ηρωολατρείες λατρεύονταν άντρες ήρωες, βασιλείς, ιδρυτές πόλεων ή εφευρέτες. Δεν ήταν όμως σπάνια και η λατρεία γυναικείων μορφών όπως αυτής της Ωραίας Ελένης ή παρθένων οι οποίες θυσιάστηκαν για τις πόλεις τους. Η πιο σπάνια μορφή ηρωολατρείας ήταν αυτή των παιδιών ή ακόμη και βρεφών.

Ένας τέτοιος χώρος λατρείας αποτελεί και το Μενελάειον. Η λατρεία στο χώρο ξεκίνησε τον 8ο αιώνα π.Χ. Η κατασκευή του Ιερού περιλάμβανε ένα βωμό κι ένα περίβολο. Στους επόμενους αιώνες προστέθηκαν διάφορα τμήματα στο χώρο και εικάζεται πως υπήρχαν και αγάλματα του Μενέλαου και της Ελένης.

Οι ανασκαφές που άρχισαν το 19ο αιώνα και συνεχίστηκαν σταδιακά μέχρι και τη δεκαετία του 1980 αποκάλυψαν πολλά ευρήματα που επιβεβαίωσαν το μύθο για το Ιερό του βασιλικού ζεύγους. Μεταξύ αυτών ενεπίγραφα όστρακα του 7ου και 6ου αι. π.Χ. και ενεπίγραφες στήλες άλλοτε αφιερωμένες στο βασιλιά Μενέλαο και άλλοτε στη σύζυγό του Ελένη.

Η θέα από το λόφο είναι πραγματικά καθηλωτική. Είναι ένα ιδιαίτερο σημείο που στα πόδια του λόφου ακουμπά ολόκληρη η κοιλάδα του Ευρώτα. Οι αρχαιολόγοι εικάζουν πως εκείνο το σημείο (Θεράπνη κατά την αρχαιότητα) που χτίστηκε το Ιερό, δεν επιλέχθηκε τυχαία.

Σύμφωνα με τον Παυσανία, ο Μενέλαος και η Ελένη ετάφησαν εκεί. Αυτό όμως δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ.

Πως θα φτάσουμε στο Μενελάειον

Ακολουθώντας τη νέα έξοδο Σπάρτης (ερχόμενοι από οδό Λυκούργου) στρίβουμε αριστερά μετά από ένα χιλιόμετρο. Υπάρχει πινακίδα προς Μενελάειον και είναι ή μοναδική ενεπίγραφη αναφορά που θα συναντήσουμε σχετική με αυτό το θέμα.

Σε ένα χιλιόμετρο ακριβώς θα έχουμε φτάσει στο λόφο. Η μισή διαδρομή είναι άσφαλτος και τσιμεντόδρομος ενώ η υπόλοιπη χωματόδρομος μέσα από χωράφια. Ο δρόμος είναι βατός (με λίγη προσοχή) για συμβατικό αυτοκίνητο. Αν θέλετε να γλιτώσετε το χωματόδρομο, στα μισά της διαδρομής υπάρχει μια εκκλησία με αρκετό χώρο ώστε να αφήσετε το αυτοκίνητό σας και να συνεχίσετε το υπόλοιπο μισό χιλιόμετρο με τα πόδια.

Καλώς φτάσαμε τώρα, απίθανη η θέα, ιδιαίτερο και ότι έχει απομείνει από το Ιερό! Αλλά παιδιά, ως εδώ. Τα υπόλοιπα ή θα τα μαντέψουμε ή θα τα γκουγκλάρουμε.

Το μέρος όμως είναι εκπληκτικό, το ίδιο και η αύρα που αποπνέει! γι αυτό μια επίσκεψη απλώς επιβάλλεται. Όσο για τα υπόλοιπα; στο χέρι μας είναι να ψάξουμε πέντε στοιχεία στο διαδίκτυο (ευτυχώς που υπάρχει κι αυτό στις μέρες μας) και να αγαπήσουμε λίγο παραπάνω αυτό τον τόπο.

#with_love
karidotsouflo